November 8, 2024

meiyazhagan / मैयाळघन

#PCWrites खरेतर एखाद्या सिनेमाबद्दल प्रचंड रेकमेन्डेशन आले, की सहसा तो मला आवडत नाही, म्हणून मी तो बघत नाही. पण मैयाळघन बघितला, कारण चित्रपट हळवा आहे, क्लीन आहे असे मात्र सगळ्यांनी सांगितले होते. असो, पाहिला. आणि… ठीक वाटला! जेवढे कौतुक होत आहे, तितका काही खास वाटला नाही. संथ सिनेमे मला आवडतात, पण हा उगाच लांबवला आहे, अनेक लूपहोल्स आहेत, त्रुटी आहेत. पण एका बाबतीत मात्र प्रचंड रिलेट झाला… बालपणीच्या जखमा! लहान, कोवळ्या वयात मनावर कसलेही आघात झाले, तर पुढे जाऊन माणूस तो संपूर्ण कालखंडच बंद करून टाकतो. त्यात invariably चांगल्या आठवणींचीही आहुती पडते, पण त्याला नाईलाज असतो.

माणसाचा मेंदू चांगल्या घटना लक्षात ठेवतो, पण वाईट घटना आणखी ठळकपणे लक्षात ठेवतो. त्यामुळे अरुलला त्याचे गाव मनाविरुद्ध सोडायला लागल्यावर त्याने तो सगळा कालखंडच मनाच्या कप्प्यात बंद केला, हे मात्र अगदी पटले. घरातली सुबत्ता, पै पाहुणे, अगत्य, दंगामस्तीचे निरागस बालपण आठवायला गेले, की नातेवाईकांनी केलेला कपटीपणा, वडिलांची हतबलता, पूर्वजांच्या घरातच कायम राहण्याचं भंगलेलं स्वप्न हे आठवणारच. नकोच ते. चांगलेही नको आणि वाईटही नको.

पण तंजावर सुटल्यानंतर मद्रासमध्ये स्थिरावण्याचा भाग आणखी दाखवायला हवा होता. एकदा मुळं उपटल्यानंतर दुसऱ्या जमिनीत रुजताना, ती कितीही सुपीक असली तरी वेळ जातोच. तो तिथे कसा रुजला, स्थिरावला आणि तंजावरपासून कसा मुक्त झाला हा भाग आणखी यायला हवा होता. बैलाची शर्यत आणि ’त्या’चे संवाद थोडे कमी चालले असते! किती बोलतो तो! बापरे.

 


 

असो. सगळेच लिहितात, म्हणून मीही हात धुवून घेतले आहेत. बालपणीच्या माझ्याही चांगल्या-वाईट स्मृती आठवल्या. मला दोन्ही अनुभव आलेले आहेत. वाईट अधिक का चांगले अधिक याबद्दल मी न्युट्रल आहे. सहसा मी चांगले लक्षात ठेवते, त्याबरोबर वाईटही येतात, पण ते साहजिक आहे. आज माणूस म्हणून जी काही तयार झाले आहे, त्यात दोन्हींचा हात आहे. त्यामुळे कशालाही नाकारण्यात अर्थ नाही, असे वाटते. असो. पोस्ट मैयाळघनबद्दल आहे! आणि अरविंद स्वामी मात्र भयंकर adorable आहे.

September 25, 2024

What women want! :-)

 

Typically पाहिलं, तर स्त्रियांना, त्यातही गृहिणींना अनेकदा दुर्लक्षित वाटत असतं. "मी मरमर मरते तरी माझं कोणाला कौतुक नाही", "मी इतकं करते तरी त्याची कोणाला जाणीव नाही", वगैरे. याला काही रास्त कारणेही असतील, पण अनेकदा असं उगाचच वाटू शकतं हेही सत्य नाकारता येणार नाही. "मी जसं घराबाहेर काम करतो आणि माझं कोणी सारखं कौतुक करत नाही, तसं तू घरात काम करतेस, त्यांचं सारखं काय कौतुक करायचं?" असा घरच्यांचा विशेषतः नवऱ्याचा अप्रोच असू शकतो. त्यांच्या दृष्टीने पाहिलं तर ते काही फारसं चुकीचंही नसतं.
 
पण स्त्रियांना underwhelmed आणि underappreciated वाटतं खरं. पूर्वी अशा स्त्रिया आपापल्या मैत्रिणींमध्ये किंवा माहेरच्या लोकांमध्ये आपलं मन मोकळं करून या वैतागाला वाट करून द्यायच्या. पण आता स्त्रियांच्या हातात असतो मोबाईल आणि डेटा. मग त्याचा वापर करून घरात जे मिळत नाही ते बाहेरून मिळवायचा प्रयत्न सुरू होतो. म्हणजेच अनोळखी लोकांकडून तात्पुरती पण सतत प्रशंसा आणि कौतुक मिळवण्याचा प्रयत्न! त्यांचं सुंदर दिसणं, सुंदर ड्रेस, सुंदर शरीर, सुंदर पाककृती... त्यांचं कौतुक करायला सोशल मीडियावर रिकामे पुरुष बसलेलेच असतात. "J१ झालं का?" ही त्याची सुरूवात.
 
मग स्त्रीची desperation level किती आहे याप्रमाणे हे नाते इनबॉक्समध्ये ब्लॉक करणे, इनबॉक्समध्ये माफक बोलणे, बोलणे व्हाट्सअपवर नेणे, फोटो, व्हिडिओ कॉल, प्रत्यक्ष भेटणे, बहुचर्चित "ब्रेडक्रंबिंग", विवाहबाह्य संबंध असे कुठेही जाऊ शकते. पण याची सुरूवात होते, ती भावनिक स्तरावर स्त्री एकटी पडल्याने. तिला बहुतांश वेळेला बाह्य शारीरिक संबंध हवेच असतात असे नाही, पण तिला तिचे ऐकून घेणारा, तिला सहानुभूती दाखवणारा आणि क्वचित जवळ घेणारा कोणीतरी मात्र नक्की हवा असतो. खरंतर, नवऱ्याने हे सगळं करावं अशी तिची अपेक्षा असते. पण ती पूर्ण होत नाही, आणि विशेषतः मानसिकरित्या कमकुवत असलेल्या स्त्रियांची वाहवत जाण्याची शक्यता वाढते.
 
मग अशा भावनिक दृष्ट्या एकट्या पडलेल्या स्त्रियांना Generative responses देणारा एखादा AI robot मिळाला तर? 😀😀 तर त्यांची मानसिक कुतरओढ कमी होईल का? "किती सुंदर दिसतेस तू", "तू आहेस म्हणून सगळं सहन करतेस", "कसं काय जमतं बाई तुला" असं न थकता न कंटाळता अविरत बोलणारा एखादा रोबोट मिळाला तर अशा स्त्रिया नैराश्याच्या उंबरठ्यावरून परत फिरतील का?
असा विचार माझ्या मनात आला आणि त्यावर मी एक कथा लिहिली आहे! 😊 यंदाच्या एका दिवाळी अंकात ती येईल.
 
ही कथा मला शक्यतांच्या अनेक प्रदेशात घेऊन गेली. संपूर्ण विनोदी ते अतिशय गंभीर शक्यता मला दिसल्या. त्यातल्या एका चित्रांची चौकट निवडून मी ही कथा लिहिली आहे. अशा प्रकारची कथा मी पहिल्यांदाच लिहिली आहे. त्यामुळे वाचकांच्या प्रतिक्रियेसाठी आतूर आहे. तो अंक तयार होत आला, की यथावकाश त्याची जाहिरात करेनच 😁
 
काल #breadcrumbing या विषयावर fb वर भरपूर चर्चा झाली, ते वाचताना मला मी आधीच लिहिलेल्या कथेबद्दल आठवलं, म्हणून हे सगळं पुराण! 😅
 
Hormones मुळे असेल किंवा नैसर्गिकरित्या भावनाप्रधान असल्यामुळे असेल, पण स्त्रियांना मानसिक आधार देणारे नक्की कोणीतरी हवे असते. अति आणि फाजील लाडही नकोत आणि सतत दुर्लक्षही नको. या मधला समतोल जर घरातल्यांना साधता आला, तर किमान सोशल मीडियामुळे होणाऱ्या संसारांच्या पडझडीवर तरी थोडा आळा बसू शकेल.
***

August 14, 2024

#१५ऑगस्ट

 

#PCWrites मी शाळेत होते, तेव्हाही आताच्या मुलांसारखा १५ ऑगस्टला सकाळी शाळेत जायचा कंटाळा यायचाच. आताच्या मुलांना येतो, तसा त्या भाषणांचाही कंटाळा यायचा. पण त्यानंतर मिळणाऱ्या ग्लुकोज बिस्किटच्या पुड्याचं किंवा पेढ्याचं अपार आकर्षण मात्र असायचं. एक आख्खा पेढा किंवा चार बिस्किटं असलेला तो आख्खा पुडा, फक्त एकटीला!!!! स्वप्नवत होतं ते. माझ्या एकटीसाठी नाही, आम्हा सगळ्याच मुलांसाठी. खाऊ वाटून घ्यायची पद्धत होती तेव्हा. त्यामुळे या खाऊचं अपरूप जास्त वाटायचं. लहान वयामुळे आम्हाला नसलं, तरी तेव्हा आमच्या शिक्षकांना, मुख्याध्यापकांना आणि प्रमुख पाहुण्यांना स्वातंत्र्याचं महात्म्य आणि त्यामुळे त्याची किंमत माहित होती. त्यांच्यासाठी तो दिवस खासच अपरूपाचा होता. 



 

 

आताही शाळांमध्ये असा खाऊ वाटला जातो. पण मुलांना ’आख्खा एक पेढा मलाच’ याचं कौतुक नाही. उलट, ’मी नाही खात पेढा, मला नाही आवडत’ म्हणणारी मुलंच जास्त असतील! सुदैवच त्यांचं, की कोणताही अभाव नसलेल्या काळात ते जन्माला आलेत. आताच्या शिक्षकांनाही १५ ऑगस्टचा “इव्हेन्ट” पार पाडायचा असतो. त्यांना अपरूप फोटो आणि व्हिडिओंचं.

आम्ही जर रुढी, परंपरा, लोक काय म्हणतील या जोखडात असू, तर आताची पिढी मात्र कैक पट अधिक ताण, स्पर्धा आणि तगून राहण्याच्या अदृश्य पारतंत्र्यात आहे. आम्हाला भौतिक सुखांचा अभाव होता, पण त्यामुळे थोडक्यात गोडीची सवय होती. यांना भौतिक सुखाचा अभाव नाही, पण मानसिक अशांतता मात्र फार आहे. १९४७च्या स्वातंत्र्याचं मोल यांना कदाचित कळणार नाही, पण स्वत:च स्वत:चा घालून घेतलेल्या बेड्यांमधून तरी त्यांना स्वातंत्र्य मिळो हीच सदिच्छा!

#15August #IndependenceDay #स्वातंत्र्यदिन #१५ऑगस्ट