माझी गझल

’मायबोली’ या संकेतस्थळावर अनेक उपक्रम चालू असतात. ’गझल कार्यशाळा’ या त्यापैकीच एक. ’गझल’ हा काव्यप्रकार अनेक लोकांना ऐकायला आवडतो, कारण त्यात असलेली लय, त्यातला आशय, दोनच वाक्यात अचूक टीपलेल्या भावना सगळ्यांचं मन जिंकतात. पण गझल ’लिहिणे’ हे अवघड काम. गझल वृत्तात बांधलेली असते. त्यामधे ’रदीफ’ आणि ’काफिया’ असतो. जे वृत्त आपण निवडलंय ते सांभाळावं लागतं- या सगळ्या अटी पूर्ण करत बसलो, तर गझल कधी लिहिणार?- असा प्रश्न अनेक लोकांना पडतो. म्हणूनच, लोकांच्या मनातली भिती काढून टाकण्यासाठी, गझलचं ’टेक्निक’ त्यांना समजावून सांगण्यासाठी आणि त्यांना गझल लिहीण्यासाठी उद्युक्त करण्यासाठी ही कार्यशाळा आयोजित करण्यात आली होती. कार्यशाळेमधे ’नाही’ हा रदीफ देण्यात आला होता. बाकी वृत्त, अलामत, काफियाची सूट देण्यात आली होती. आपणच आपले वृत्त निवडून त्यात गझल बांधायची होती.

या कार्यशाळेला भरभरून प्रतिसाद मिळाला. ५०च्या वर होतकरूंनी दिलेले नियम सांभाळून गझल लिहिल्या. कार्यशाळेच्या संयोजकांनी कमालीचा संयम बाळगून सगळ्या सहाध्यायींच्या शंकांचे निरसन केले. मीही या कार्यशाळेत भाग घेतला होता. कार्यशाळा संयोजकांनी कार्यशाळेची सांगता करतानाच या ५० पैकी काही निवडक गझलांचा संग्रह केला, त्यात माझ्या गझलेचाही नंबर लागला! अशी होती माझी गझल:

कुणी कुरवाळले नाही, कुणी रागावले नाही
कधी अस्तित्वही माझे कुणाला बोचले नाही

दुराव्याचा, अबोल्याचा किती करतोस कांगावा
तुझ्यामाझ्यातले नाते कधीचे संपले! नाही?

वहीमध्ये कश्या दिसतात नोंदी फक्त पुण्याच्या?
गुन्हा मी करत असतांना कुणीही पकडले नाही!

जिथे वळते, तुझा रस्ता! जिथे बघते, तुझी मूर्ती!
अशी जादू कधी झाली, मलाही समजले नाही

कुठे आहेस तू देवा किती मी शोधते आहे
(स्वत:च्या अंतरी का मी, कधी डोकावले नाही?)

कार्यशाळेची सर्व माहिती http://www.maayboli.com/node/3604 इथे मिळेल.